Λεωφ. Γρηγορίου Λαμπράκη 91, Πειραιάς, 18 534 
Tα Πρότυπα Σχολεία αποτελούν το όχημα επίτευξης της αριστείας στη δευτεροβάθμια δημόσια εκπαίδευση.
Απευθύνονται σε ένα μαθητικό κοινό με υψηλές μαθησιακές προσδοκίες, παρέχοντάς τους τη δυνατότητα και τα μέσα να αναπτύξουν σε κορυφαίο επίπεδο τα ταλέντα και τις κλίσεις τους.
Η εισαγωγή των μαθητών στα Πρότυπα Σχολεία (Α´ Γυμνασίου και Α´ Λυκείου) γίνεται με εξετάσεις (δοκιμασία δεξιοτήτων με ερωτήσεις κλειστού τύπου – πολλαπλής επιλογής, μέσω της οποίας οι μαθητές αξιολογούνται σε δεξιότητες που απέκτησαν κατά τη διάρκεια της φοίτησής τους στο Δημοτικό Σχολείο ή στο Γυμνάσιο, σχετικές με την κατανόηση κειμένων της Ελληνικής Γλώσσας και των Μαθηματικών), σε ημερομηνία που καθορίζεται από το Υπουργείο Παιδείας, έπειτα από εισήγηση της Δ.Ε.Π.Π.Σ (Διοικούσας Επιτροπής Προτύπων και Πειραματικών Σχολείων), η οποία έχει και την ευθύνη της οργάνωσης και διεξαγωγής τους.
Κατά την φοίτηση των μαθητών στα εν λόγω Σχολεία ακολουθείται κανονικά όποια διαδικασία προβλέπεται και για τα υπόλοιπα Σχολεία, ενώ οι μαθητές υπόκεινται σε προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις.
Εάν σε κάποιο Πρότυπο Σχολείο κενωθούν θέσεις στις υπόλοιπες τάξεις, τότε η πλήρωσή τους γίνεται και πάλι με διαδικασία εξετάσεων, αλλά στην περίπτωση αυτή οι εξετάσεις διεξάγονται με την ευθύνη της Διεύθυνσης του εκάστοτε Προτύπου Σχολείου.
Όσον αφορά στο διδακτικό προσωπικό των Πρότυπων και Πειραματικών Σχολείων, οι εκπαιδευτικοί που τα στελεχώνουν, αξιολογούνται με βάση τα ακαδημαϊκά τους προσόντα και κατόπιν συνέντευξης.
Τα τελευταία χρόνια, το δίκτυο των Πρότυπων Σχολείων στην ελληνική εκπαίδευση ενισχύεται, καθώς σήμερα λειτουργούν 24 Πρότυπα Γυμνάσια και Λύκεια, ενώ παρατηρείται κάθε χρόνο εσωτερική ανακατανομή των σχολείων στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Η ιστορία των Πειραματικών Σχολείων χρονολογείται εδώ κι έναν αιώνα, από το 1929, όταν οι παιδαγωγοί Δ. Γληνός και Α. Δελμούζος πρότειναν την ίδρυση των Πειραματικών σχολείων ως μέρος της προσπάθειας για εκπαιδευτική μεταρρύθμιση κι έγινε το πρώτο βήμα με την ίδρυση του Πειραματικών σχολείων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Στη συνέχεια δημιουργήθηκε πλήθος άλλων που λειτούργησαν μέχρι το 1985 οπότε και τα περισσότερα καταργήθηκαν. Το 2010 έγινε μία καινούρια προσπάθεια δημιουργίας νέων Πειραματικών και Πρότυπων σχολείων που διήρκεσε μέχρι το 2015 οπότε και τα περισσότερα καταργήθηκαν εκ νέου από την τότε κυβέρνηση. Σήμερα, επιχειρείται και πάλι να δημιουργηθούν Πειραματικές και Πρότυπες σχολικές μονάδες όχι μόνο στα μεγάλα αστικά κέντρα αλλά και σε μικρότερες επαρχιακές πόλεις.
Οι κυριότεροι λόγοι που γονείς και μαθητές επιλέγουν για την φοίτησή τους τα Πρότυπα Σχολεία περιγράφονται παρακάτω:
Δεν πρόκειται για δομές με την έννοια του σχολείου της γειτονιάς, καθώς η επιλογή των μαθητών στα Πρότυπα Σχολεία δεν γίνεται σύμφωνα με τη διεύθυνση κατοικίας, αλλά με απαιτητικές εισαγωγικές εξετάσεις και υψηλές επιδόσεις, επομένως εφαρμόζεται το δικαίωμα στην εκπαίδευση που αφορά σε όλους τους μαθητές, όλων των περιοχών.
Τα Πρότυπα και τα Πειραματικά Σχολεία δεν είναι «υπερεκτιμημένα» δημόσια σχολεία, καθώς κάθε χρόνο οι αιτήσεις εισαγωγής είναι πολλαπλάσιες του αριθμού των προσφερόμενων θέσεων. Τι ωθεί λοιπόν όλες αυτές τις οικογένειες να σπεύσουν να κάνουν αίτηση και να διεκδικήσουν τη φοίτηση των παιδιών τους σε αυτά, αφού πρόκειται για απλά δημόσια σχολεία; Που έχουν τις ίδιες υποδομές με τα άλλα σχολεία; Που δουλεύουν με τις ίδιες συνθήκες;
Τα Πρότυπα Σχολεία δεν έχουν ελιτίστικο χαρακτήρα, καθώς η φοίτηση των μαθητών είναι προαιρετική και έτσι η βιωσιμότητα αυτών των σχολείων εξαρτάται από τις επιθυμίες και τις επιλογές των γονέων και των μαθητών. Όσο για τον ελιτίστικο χαρακτήρα δεν ισχύει γιατί οι έχοντες την οικονομική δυνατότητα στέλνουν ήδη τα παιδιά τους στα ιδιωτικά σχολεία και από κει σε πανεπιστήμια του εξωτερικού για να σπουδάσουν. Επομένως, αυτά τα σχολεία απευθύνονται στα παιδιά της μεσαίας τάξης, των φτωχότερων κοινωνικών τάξεων και των λαϊκών στρωμάτων που έχουν την ευκαιρία να βρεθούν σε ένα διαφορετικό εκπαιδευτικό περιβάλλον.
Οι πολυάριθμοι όμιλοι αριστείας και δημιουργικότητας που λειτουργούν στα Πρότυπα Σχολεία, με μία εξαιρετικά μεγάλη ποικιλία θεμάτων επιστημονικού, καλλιτεχνικού και κοινωνικού περιεχομένου, δίνουν την ευκαιρία στους μαθητές να προσανατολιστούν ανάλογα με τα ενδιαφέροντα και τις κλίσεις τους και να αναπτύξουν τις αντίστοιχες δεξιότητες.
Εντός των Προτύπων Σχολείων, εφαρμόζονται καινοτόμες διδακτικές πρακτικές, αναπτύσσονται εκατοντάδες διαθεματικές δράσεις, γίνεται συστηματική χρήση των εργαστηριακών υποδομών, γίνεται πρακτική άσκηση φοιτητών, υπάρχει αυξημένο ωράριο διδασκαλίας για τα Αγγλικά και την Πληροφορική με στόχο τα κρατικά πιστοποιητικά.
Ο σκοπός της προαγωγής της αριστείας στα Πρότυπα Σχολεία με βάση την αρχή της αναλογικής ισότητας, παρέχει στους μεν «καλούς» μαθητές τη δυνατότητα να λάβουν ιδιαίτερη μόρφωση σε σχέση με τους υπολοίπους, στους δε «λιγότερο καλούς» μαθητές, υποχρεώνει το κράτος να τους δώσει εκείνα τα μέσα που θα τους επιτρέψει να φτάσουν στο μέγιστο δυνατό σημείο των δυνατοτήτων τους.
Όσοι εκπαιδευτικοί υποβάλλουν αίτηση για να εργασθούν σε αυτά τα σχολεία χάνουν εκούσια την οργανική τους θέση. Επίσης, εκτός από την εσωτερική και την εξωτερική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, λειτουργεί και το σύστημα ετεροπαρατήρησης δηλαδή ένας εκπαιδευτικός ίδιας ειδικότητας παρακολουθεί τη διδασκαλία ενός/μιας συναδέλφου, κάνει τις παρατηρήσεις του, τον αξιολογεί και μετά συζητάνε τα αποτελέσματα. Εννοείται βέβαια ότι υιοθετεί οτιδήποτε θετικό.
Αυτά τα σχολεία, αξιολογούνται στην απόδοση τους. Δηλαδή, αξιολογείται το κάθε σχολείο με βάση δείκτες για την μέτρηση της απόδοσής του, όπως για παράδειγμα οι βαθμοί και η πρόσβαση στα ΑΕΙ, οι προγραμματιζόμενες δραστηριότητες, οι εκπαιδευτικές δράσεις κλπ.
Τα Πρότυπα Σχολεία έχουν υψηλό εκπαιδευτικό επίπεδο σε πανελλαδική κλίμακα και αυτό το αποδεικνύουν οι επιδόσεις των μαθητών στις πανελλαδικές εξετάσεις, αλλά και οι επιτυχίες τους σε διαγωνισμούς, κ.λ.π.
Τα Πειραματικά και Πρότυπα Σχολεία μπορούν και πρέπει να αποτελέσουν την «ατμομηχανή» της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Η επιλογή είναι δική σας…
Εισαγωγή μαθητών στα Πρότυπα Γυμνάσια
Η εισαγωγή των μαθητών στην Α΄ τάξη των Προτύπων Γυμνασίων πραγματοποιείται με δοκιμασία (τεστ) δεξιοτήτων με ερωτήσεις κλειστού τύπου – πολλαπλής επιλογής. Με τη διαδικασία αυτή οι μαθητές αξιολογούνται σε δεξιότητες που απέκτησαν κατά τη διάρκεια της φοίτησής τους στο Δημοτικό Σχολείο σχετικές με την κατανόηση κειμένων της Ελληνικής Γλώσσας και των Μαθηματικών.
Στην Ελληνική Γλώσσα ελέγχονται οι δεξιότητες των μαθητών στην κατανόηση γραπτών κειμένων ποικίλων ειδών και περιεχομένου (λογοτεχνικά κείμενα, απλά άρθρα εφημερίδων ή περιοδικών, πολυτροπικά κείμενα κ.λπ.) καθώς και στη χρήση βασικών γραμματικών και συντακτικών φαινομένων, ενώ στα Μαθηματικά ελέγχονται οι δεξιότητες των μαθητών στην κατανόηση και την επίλυση προβλημάτων κυρίως της καθημερινής ζωής αλλά και προβλημάτων με απλές αριθμητικές πράξεις.
Αντικείμενο της γραπτής δοκιμασίας είναι στοιχεία τα οποία οι μαθητές ήδη γνωρίζουν και έχουν αφομοιώσει από τη φοίτησή τους στο Δημοτικό Σχολείο. Δεν ορίζονται συγκεκριμένες σελίδες εξεταστέας ύλης στα σχολικά εγχειρίδια και δεν ελέγχονται γνώσεις, οι οποίες προϋποθέτουν απομνημόνευση. Οι μαθητές εξετάζονται στα παραπάνω μαθήματα, στο πλαίσιο μιας ενιαίας δοκιμασίας, διάρκειας εκατό πενήντα (150) λεπτών.
Η επιλογή της απάντησης ανά ερώτηση σημειώνεται από τους υποψήφιους σε ειδικό απαντητικό φύλλο. Τα απαντητικά φύλλα βαθμολογούνται εντός κλίμακας βαθμολόγησης από 0 έως 100 μόρια, όπου Άριστα είναι τα εκατό (100) μόρια. Σε κάθε ένα από τα εξεταζόμενα γνωστικά πεδία αποδίδονται πενήντα (50) μόρια. Δεν προβλέπεται διαδικασία αναβαθμολόγησης.
Η διεξαγωγή της δοκιμασίας (τεστ δεξιοτήτων) λαμβάνει χώρα στις εγκαταστάσεις των Προτύπων Γυμνάσιων και σε όμορα σχολεία, τα οποία ορίζονται ως εξεταστικά κέντρα ή σε άλλους πρόσφορους χώρους, σε περίπτωση που οι διαθέσιμες, ανά Πρότυπο Γυμνάσιο, σχολικές αίθουσες δεν επαρκούν για την συμμετοχή του συνόλου των ενδιαφερομένων υποψηφίων.
Οι γονείς ή οι κηδεμόνες των μαθητών, που ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν στη δοκιμασία (τεστ) δεξιοτήτων για την εισαγωγή σε Πρότυπο Γυμνάσιο, υποβάλλουν αίτηση μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr) και εισέρχονται στο σύστημα του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής κατόπιν αυθεντικοποίησης με χρήση των προσωπικών κωδικών Τaxisnet, ενώ από το έτος 2023 δύνανται να αιτηθούν για εισαγωγή σε δύο Πρότυπα Γυμνάσια (δίδεται δηλ. η δυνατότητα επιλογής 2ου Σχολείου στον υποψήφιο που δεν εισήχθη στο Σχολείο της 1ης του επιλογής, με την προϋπόθεση ότι ο βαθμός του τού επιτρέπει να εισαχθεί στο Σχολείο που έχει επιλέξει ως δεύτερο). Μετά την οριστικοποίηση της υποβολής της αίτησης αποδίδεται ο μοναδικός κωδικός της αίτησης και ο μοναδικός εξαψήφιος αριθμός του μαθητή, που είναι απαραίτητα στοιχεία για την παρακολούθηση της διαδικασίας από τους/τις αιτούντες/ούσες και τα οποία πρέπει να γνωρίζει όποτε του ζητηθούν.
Εισαγωγή μαθητών στα Πρότυπα Λύκεια - Πλήρωση κενών θέσεων.
Σε περίπτωση διασυνδεδεμένων Προτύπων Σχολείων, οι απόφοιτοι του Προτύπου Γυμνασίου εγγράφονται απευθείας στο συνδεδεμένο Πρότυπο Λύκειο, με μόνη προϋπόθεση την επιτυχή ολοκλήρωση της προηγούμενης βαθμίδας. Στην περίπτωση που στην Α΄ τάξη των διασυνδεδεμένων Λυκείων προκύπτουν κενές θέσεις αυτές καλύπτονται με δοκιμασία (τεστ) δεξιοτήτων.
Στην περίπτωση των μη διασυνδεδεμένων Προτύπων Λυκείων το σύνολο των θέσεων της Α΄ Λυκείου καλύπτεται επίσης με δοκιμασία (τεστ) δεξιοτήτων, ενώ από το έτος 2023 οι υποψήφιοι δύνανται να αιτηθούν για εισαγωγή σε δύο Πρότυπα Γυμνάσια (δίδεται δηλ. η δυνατότητα επιλογής 2ου Σχολείου στον υποψήφιο που δεν εισήχθη στο Σχολείο της 1ης του επιλογής, με την προϋπόθεση ότι ο βαθμός του τού επιτρέπει να εισαχθεί στο Σχολείο που έχει επιλέξει ως δεύτερο).
Με τη δοκιμασία εισαγωγής μαθητών στα Πρότυπα Λύκεια για το σχολικό έτος 2022-2023 αξιολογούνται γνώσεις και δεξιότητες που απέκτησαν κατά τη διάρκεια της φοίτησής τους στο Γυμνάσιο, σχετικές με την κατανόηση κειμένων της Ελληνικής Γλώσσας και τα Μαθηματικά.
Οι μαθητές θα εξεταστούν στα πεδία της κατανόησης κειμένων της Ελληνικής Γλώσσας και των Μαθηματικών στο πλαίσιο μιας ενιαίας τρίωρης δοκιμασίας.
Στο γνωστικό πεδίο της Ελληνικής Γλώσσας εξετάζονται οι δεξιότητες στην κατανόηση γραπτών κειμένων ποικίλων ειδών και περιεχομένου (λογοτεχνικά κείμενα, άρθρα από εφημερίδες και περιοδικά, επιστολές, απλά δοκίμια, πολυτροπικά κείμενα κ.λπ.), καθώς και στη χρήση βασικών γραμματικών και συντακτικών φαινομένων, ενώ στα Μαθηματικά εξετάζονται οι δεξιότητες των μαθητών στην κατανόηση και στην επίλυση προβλημάτων της καθημερινής ζωής αλλά και αριθμητικές, αλγεβρικές, γεωμετρικές, στατιστικές γνώσεις και δεξιότητες.
Η επιλογή της απάντησης ανά ερώτηση σημειώνεται από τους υποψήφιους σε ειδικό απαντητικό φύλλο. Τα απαντητικά φύλλα βαθμολογούνται εντός κλίμακας βαθμολόγησης από 0 έως 100 μόρια, όπου Άριστα είναι τα εκατό (100) μόρια. Σε κάθε ένα από τα εξεταζόμενα γνωστικά πεδία αποδίδονται πενήντα (50) μόρια. Δεν προβλέπεται διαδικασία αναβαθμολόγησης.
Ως προς τη διαδικασία συμπλήρωσης της Αίτησης από τους γονείς των μαθητών, ισχύει ότι και για την αντίστοιχη διαδικασία για τα Πρότυπα Γυμνάσια.
